OSNOVE USTAVNOG UREDENJA ISLAMSKE REPUBLIKE IRAN
Keywords:
islamski konstitucionalizam, šerijatsko pravo, Imam,, Rukovodeće vijeće, Državno vijeće za procjenu interesa Islamske Republike, Islamska konsultativna skupština, Vijeće čuvaraAbstract
Još od vremena kada je izvedena Islamska revolucija, Islamska Republika Iran privlači pažnju svjetske javnosti iz više razloga. U ovom radu njegovi autori te razloge razvrstavaju u dvije grupe. Prvu predstavlja geopolitički položaj ove države, koji je čini jednim od najznačajnijih prostora u svijetu, a drugu grupu predstavlja ustavno uređenje Irana sa rješenjima koja su jedinstvena u svijetu i koja predstavljaju centralni dio ovog rada. Sv akako najznačajnije karakteristike tog ureñenja jesu njegova cjelovita prožetost Islamskim pravom u verziji džaferijske pravne škole, koja je i službeno vladajuća škola u Iranu, te poseban institucionalni mehanizam pomoću
kojeg se omogućuje svestrana implementacija šerijatskog prava u Iranu.
Ta prožetost Islamskim pravom ne počinje sa Ustavom Islamske Republike Iran, nego 1907. godine kada su usvojene dopune Osnovnog zakona Persije od 31. decembra 1906. godine, čemu je posvećen poseban dio u radu. Meñu institucijama pomoću kojih se omogućuje ostvarivanje šerijatskog prava u Iranu centralno mjesto ima Imam. On je centralna politička i pravna figura sistema i, zajedno sa Rukovodećim vijećem i Državnim vijećem za procjenu interesa Islamske Republike, čini stožer cjelokupnog političkog i ustavnopravnog sistema Irana, u čijoj pozadini su institucije republikanskog karaktera. Ovaj stožer iransko ustavno ureñenje čini ne samo stabilnim nego mu, pravno gledano, obezbjeñuje i dugovječnost.
